[Cross Media Innovatie 2017] Ingrid Walschots over de interactieve documentaire Jheronimus Bosch, De tuin der lusten

Kun je NTR introduceren?

De interactieve documentaire Jheronimus Bosch, De tuin der lusten is ontwikkeld door de NTR, Q42, Pieter van Huystee Film & TV en Fabrique.

De NTR maakt speciale programma's voor alle doelgroepen. Van Het Klokhuis tot College Tour, van Het Uur van de Wolf tot Nieuwsuur. De NTR is een publieke omroep met wettelijke taken. Deze taken liggen op het gebied van informatie, educatie, cultuur, jeugd en diversiteit.
De NTR is een omroep zonder leden en is daardoor onafhankelijk en ongebonden. In onze missie staat dat we inspirerende programma’s willen maken, die een bijdrage leveren aan de persoonlijke groei van mensen. We kiezen daarbij voor een divers aanbod met oog voor specifieke thema’s en doelgroepen, die anders onderbelicht blijven. Dat maakt de NTR speciaal voor iedereen.

Q42 wordt vaak een technisch innovatief internetbureau genoemd. Zelf noemen ze zich gewoon nerds. Q42: “We houden heel erg van goed programmeren. Computers zijn pas interessant met mensen erbij. We vinden het daarom nog leuker om zo te programmeren dat een webapplicatie niet alleen nuttig, maar ook vriendelijk is.”

Pieter van Huystee Film & TV produceert documentaires.

Fabrique is een strategisch ontwerpbureau. Hun motto 'Challenge reality'.

Wat lag ten grondslag aan de ontwikkeling van de innovatie; waarom is deze innovatie er gekomen?

2016 was het jaar dat in het teken van Jheronimus Bosch stond. Voor deze gelegenheid hebben wij de interactieve online documentaire Jheronimus Bosch, De tuin der lusten ontwikkeld in aansluiting op de documentaire Jheronimus Bosch, Geraakt door de duivel.
Het schilderij De tuin der lusten was vroeger al erg bijzonder door de bijna oneindige details. Telkens wanneer je het schilderij opnieuw bekijkt, ontdek je hele nieuwe dingen. Omdat niet iedereen de mogelijkheid heeft het schilderij te bekijken (hangt in Prado in Madrid) wilden we het naar de gebruiker brengen door het schilderij online te ontsluiten. En het liefst op zo'n gedetailleerde manier dat je het nog beter kunt bekijken dan in het echt vanachter een museum-hekje. Daarnaast wilden we de verhalen bij de wonderlijke details vertellen.

De wens was dus dat wij een online interactieve documentaire van het schilderij De tuin der lusten zouden bouwen met o.a. een audio-tour, en een manier om het schilderij tot in het diepste detail vrij te kunnen ontdekken. Maar hoe ontsluit je online een plaat die te groot is om in een keer te downloaden (120.000 bij 70.000 pixels)? En hoe zorg je ervoor dat de toegevoegde content een meeslepende ervaring wordt? Daarvoor moest iets nieuws bedacht worden.

Kun je de innovatie omschrijven?

De interactieve documentaire Jheronimus Bosch, de Tuin der Lusten biedt een verdiepende rondleiding door de Tuin der Lusten. De bezoeker wordt in een web-omgeving meegenomen op een audiovisuele reis, waarin geluid, muziek, video en afbeeldingen bijdragen aan een verrijkte vertelling.

De interactive is op meerdere onderdelen innovatief: speciaal voor dit project is een nieuwe techniek ontwikkeld en daarnaast is gebruik gemaakt van een nieuwe vorm van digital storytelling.

Over de innovatieve techniek: dat de plaat niet in een keer gedownload kan worden, inspireerde Q42 om Micrio te bouwen: nieuwe ultra-hires visualisatie algoritmes voor navigatie-gedragsvoorspelling (waar gaat de gebruiker heen) en render-minimalisaties tijdens het animeren. Dit maakt het vloeiend op alle devices met minimaal dataverbruik.
Speciaal voor de sound-scape (componist: Paul M.van Brugge en sound-designer Mark Glynne) heeft Q42 het technisch mogelijk gemaakt dat de audio in meerdere lagen werd verwerkt. Zodra je inzoomt op een afbeelding zoom ook in op het geluid, waardoor het geluid harder klinkt naarmate je dichterbij een afbeelding komt en zachter klinkt als je uitzoomt.
Mede hierdoor werd je nog meer het schilderij ingetrokken en ontstond een immersive ervaring.

De nieuwe vorm van digital storytelling sleurt de bezoeker mee in het verhaal en waarbij de bezoeker zelf kan bepalen hoe de reis verloopt.
Via een audiovisuele rondleiding, verteld door Midas Dekkers, leert de bezoeker de mysterieuze symboliek en de vreemde wezens in het werk kennen. Je kan vrij verkennen of een Tour nemen.
Naast de audiovisuele rondleiding, verteld door Midas Dekkers is er ook een Engelstalige versie ontwikkeld, ingesproken door Redmond O’Hanlon en een speciale kindertour verteld door Nienke de La Rive Box.

Op welke wijze is de innovatie gelanceerd?

Rondom de opening van de overzichtstentoonstelling van Bosch in het Noord-Brabants museum in Den Bosch werd de documentaire ‘Jheronimus Bosch, Geraakt door de duivel’ bij de NTR op NPO2 uitgezonden.
In dezelfde week werd de interactieve documentaire Jheronimus Bosch, De tuin der lusten gelanceerd. De lancering vond plaats voor pers en publiek in de koepelzaal van Felix Meritus in Amsterdam in bijzijn van Midas Dekkers, Nienke de La Rive Box, Matthijs Ilsink van het Bosch Research & onderzoeksteam en regisseur Pieter van Huystee.

Rondom de tv-uitzending van de documentaire en andere Bosch gerelateerde tv-uitzendingen zoals een speciale uitzending over Bosch in Andere Tijden en een uitzending van het Klokhuis over Bosch werden promo’s van de interactive uitgezonden.
Op social media werd de interactive door verschillende partijen uitgelicht. Direct na de lancering werd de interactive door duizenden gedeeld, zonder betaalde promotie waardoor de lancering niet mooier had kunnen lopen. De interactive was binnen 1 week al 300.000 keer bezocht.

Wat heeft de innovatie op de markt teweeg gebracht?

Het succes is ongekend. De nieuwe techniek en nieuwe manier van digital storytelling heeft de interesse van andere partijen en programma’s gewekt. Sterker nog: er zijn ondertussen al een aantal nieuwe projecten in Micrio ontwikkeld.

Vanwege de belangstelling van andere NTR programma’s en publieke omroepen is besloten de Miciro techniek via een content management systeem toegankelijk te maken waardoor nu heel eenvoudig andere programma’s eigen projecten kunnen opzetten.
Ondertussen zijn door Schooltv, Andere Tijden, de Kennis van nu en NPO focus
een aantal interactieve documentaires in Micrio ontwikkeld, in de geest van het Jheronimus Bosch project. Onder meer een interactive over de Tweede Kamer, over het Rijksmuseum, over Nederlands-Indie en meer.

 

Niet alleen de omroepen zijn met de nieuwe techniek en deze vorm van digital storytelling aan de slag gegaan. Ook externe partijen zoals de ESA, Partij voor de Dieren en meer hebben het omarmd.

En hier blijft het niet bij. We gaan met zijn allen door ontwikkelen. De volgende wens is het kunnen werken met 360 graden afbeeldingen en video’s in Micrio.

Wat kun je zeggen over het succes van de innovatie in 2016?

'This is the internet we were promised'. We zijn overdonderd door de louter positieve reacties op Facebook, Twitter, kunst blogs Colossal, Reddit frontpage en Metafilter. Velen claimen dat deze beleving beter is dan het echte doek.

Op dit moment is de interactieve documentaire door meer dan 1.2 miljoen mensen bezocht: meer dan 6x de jaartarget. Een groot deel van de sessies waren tussen de 10 en 30+ minuten. Top 3 bezoekers komen uit: VS, Nederland en Canada. Bezoeken kwamen al uit ruim 180 landen. We tellen nu in welke landen de documentaire nog niet is bezocht.

De interactieve documentaire heeft wereldwijd aandacht gekregen. Denk hierbij aan artikelen in de Huffington Post, The New Yorker, Vice, de Correspondent, the Guardian, Dangerous Minds en veel meer.
Op social media was de interactive ook een hit: zodra de interactive werd gepost door de NTR tot aan de The New Yorker tot aan Dangerous Minds werd de post binnen een uur duizenden keren geliked en organisch (!) gedeeld.

De interactieve documentaire heeft al meerdere awards in de wacht gesleept: Zilver bij de Spin Awards, Goud bij de European Design Awards, Goud bij de Dutch interactive Awards, een nominatie voor de NTR als bedrijf van het jaar bij de DIA naar aanleiding van het Bosch project.

Nog steeds wordt de interactive dagelijks door circa duizend unieke bezoekers bezocht.

Hoe onderscheidt de innovatie zich ten opzichte van de competitie?

In deze innovatie wordt echt iets nieuws neergezet en wordt door sommige omschreven als 'This is the internet we were prommissed’ en 'Mindblowing'.

Deze innovatie heeft nu al vele anderen geinspireerd en aangezet om mee door te gaan, en daarnaast staat iedereen te trappelen om het zowel technisch als inhoudelijk door te ontwikkelen.

Het heeft niet alleen het publiek geraakt maar heeft ook het omroepdenken op zijn kop gezet. Waar eerst een website bij een tv-programma bedacht werd, is er nu sprake van internet first.

Wat is jouw visie op cross media en hoe past de innovatie in deze visie?

We zien dat crossmedia de impact van een programma en de bijbehorende 'boodschap' enorm vergroot. En duurzamer maakt. Niet alleen komen mensen via verschillende kanalen bij je verhaal of programma terecht, het zorgt ook voor een verrijkende en verdiepende ervaring. Mensen brengen ook veel meer tijd door met jouw crossmediale programma.

Natuurlijk heeft het crossmediaal neerzetten van een programma of verhaal alleen zin als de verschillende onderdelen aanvullend op elkaar zijn en iedere uiting past bij het platform waarvoor gekozen is.

De interactieve documentaire Jheronimus Bosch, De tuin der lusten kwam als aanvulling op de documentaire Jheronimus Bosch, geraakt door de duivel onder regie van Pieter van Huystee. In de documentaire werd het Bosch Research & Onderzoeksteam gevolgd in hun onderzoek naar Bosch schilderijen wereldwijd. Dit onderzoek werd gedaan in aanloop naar de grote Bosch overzichtstentoonstelling in Den Bosch. In de documentaire werd ingegaan op hoe het onderzoeksteam te werk gaat en hoe de werken voor de tentoonstelling bijeen gebracht werden. In de interactive gingen we in op de betekenis van Bosch zijn werk. Het schilderij De Tuin der Lusten was hiervoor het ultieme werk.

Mooie bijkomstigheid was ook dat dit het enige schilderij was dat niet op de tentoonstelling in Den Bosch te zien was. Het schilderij hangt in het Prado in Madrid. Het was nu echter toch mogelijk om het schilderij te bekijken, beter en dichterbij dan in het museum.

Wat is het laatste nieuws?

We gaan naar aanleiding van het succes van de interactieve documentaire Jheronimus Bosch, De tuin der lusten, en in aanloop naar de Europese Culturele Hoofdstad 2018 in Leeuwarden een nieuwe interactieve documentaire ontwikkelen. Dit keer over de beroemde Nederlandse kunstenaar Escher, die in Leeuwarden geboren is.

Er zal een grote tentoonstelling over het werk van Escher in het Fries Museum komen. Bij de NTR zal een documentaire over het leven en werk van Escher bij de NTR op NPO2 worden uitgezonden en in aanvulling op dit alles komt er een interactieve documentaire over zijn werk.

www.ntr.nl/bosch
www.jheronimus-bosch.nl
www.facebook.com/pg/JheronimusBosch2016

www.crossmediaawards.nl